Warszawa w XIX wieku cz.1
Znaczenie Warszawy w XIX wieku polegało na tym, że mimo braku państwa i kraju, nadal była symboliczną stolicą. Nie przestała ona być również stolicą w znaczeniu formalnym. Po trzecim rozbiorze była stolicą prowincji Prus Południowych, Księstwa Warszawskiego, a następnie kongresowego Królestwa Polskiego. W czasie dwóch powstań narodowych: listopadowego i styczniowego w Warszawie urzędował Rząd Narodowy, który miał prawowitą władze w całej Polsce w granicach roku 1772. Pomimo tego iż nie mógł zarządzać całym obszarem kraju, miał on znaczenie symboliczne.
Warszawa pruska staje się głównym ośrodkiem życia kulturowego , artystycznego i towarzyskiego kraju w skali ponadzaborowej. Na „poprawę” stolicy łoży pieniądze ówczesny rząd. Nadal działa Teatr Narodowy, Towarzystwo Przyjaciół Nauk i Uniwersytet Warszawski. W połowie stulecia Warszawa skupiała ponad 2/3 pracowników umysłowych prowincji. Mieszkało tu najwięcej lekarzy, adwokatów, inżynierów i pracowało najwięcej urzędników. W końcu XIX wieku w Warszawie tworzono około 95% wszystkich czasopism polskich ukazujących się w zaborze rosyjskim.
Pomimo ucisku zaborcy Warszawa rosła w siłę w ciągu XIX wieku. W przededniu powstania styczniowego liczba mieszkańców stolicy przekracza 200 tysięcy. Przed pierwszą wojną światową liczba mieszkańców wynosiła już 885 tysięcy, był to ogromny wzrost. Tempo wzrostu było zadziwiające, tym bardziej iż Warszawa była bardzo zaniedbanym miejscem i miała lepsze czasy dawno za sobą, a pomimo tego prześcignęła liczbą ludności wiele pokrewnych miast na świecie.
