Położenie geograficzne

Kolebka Warszawy to region leżący nad środkową Wisłą. Teren, gdzie przecinały się szlaki wodne i lądowe, łączący odległe krainy których mieszkańcy prowadzili ze sobą wymianę handlową. Znaczenie obszaru było sinusoidalne, gdyż proporcjonalnie wzrastało i malało, w zależności od granic państwa i epok.

Stanisław Herbst pisał o położeniu geograficznym Warszawy: „Aglomeracja warszawska rozwijała się na obu brzegach Wisły, płynącej szeroką doliną w miejscu, gdzie do koryta od zachodu zbliża się cokół wysoczyzny, pocięty wąwozami spływającymi do rzeki strumieni lub wód wiosennych. Północne peryferie miasta opierają się na poprzecznych pasmach Puszczy Kampinoskiej i wydmach porośniętych lasem i rozdzielonych bagnistymi ciągami. Na cokole warszawskim wznosi się Stare Miasto, od dawna wysoko zwarcie zabudowane i otoczone podwójnym pierścieniem średniowiecznych murów warownych”.

Stolica Polski leży na płaszczyźnie, która jest otwarta od zachodu i zamknięta od wschodu przez Wisłę, czyli jedną z większych rzek leżących w Europie. Oczywiście miało to swoje konsekwencje, gdyż wrogowie z łatwością mogli dosięgnąć stolicę, atakując ją od zachodu. Nie zmienia to faktu, że Warszawa leży w środkowoeuropejskim pasie nizinnym, który sięga od Łaby po Dniepr i jest przecięty przez trzy wielkie rzeki: Łabę, Odrę i Wisłę. Jest to jednocześnie ważny punkt strategiczny w tym rejonie Europy. Jest to punkt cenny jako stolica, ale bardzo trudny do obrony, co dało sobie znać niejednokrotnie.